Zgłaszanie pracodawcy działającego nieuczciwie jest kluczowe dla ochrony praw pracowniczych i zapewnienia sprawiedliwych warunków zatrudnienia[1]. Przybliżymy, gdzie można skierować skargę na takiego pracodawcę oraz w jaki sposób to zrobić. Wskażemy również instytucje, do których warto się zwrócić, oraz przepisy prawne, które to umożliwiają. Dowiedz się, jakie sytuacje można zgłaszać i jak skutecznie chronić swoje prawa w miejscu pracy.
Spis treści
Gdzie można zgłosić nieuczciwego pracodawcę?
Zgłoszenie nieuczciwego pracodawcy wiąże się z przekazaniem sprawy instytucjom, które dbają o prawa pracowników i nadzorują przestrzeganie kodeksu pracy. W Polsce najczęściej kontaktujemy się z Państwową Inspekcją Pracy (PIP), która przyjmuje zgłoszenia o naruszeniach. Instytucja ta zapewnia poufność, co jest istotne dla osób obawiających się reakcji ze strony pracodawcy[2].
Poza PIP możliwe jest również zgłaszanie nieprawidłowości do Krajowej Administracji Skarbowej, szczególnie gdy dotyczą one unikania płacenia podatków. W przypadku podejrzeń o naruszenia związane z ubezpieczeniami społecznymi, warto skontaktować się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast gdy problem dotyczy bezpieczeństwa lub porządku publicznego, odpowiednie mogą być Policja czy Straż Miejska.
Pracując za granicą, na przykład w Holandii czy Niemczech, należy zgłaszać nieuczciwe praktyki do lokalnych inspekcji pracy. W przypadku agencji zatrudnienia warto zwrócić się do instytucji nadzorujących ich działalność.
Kluczowe jest wybranie odpowiedniej instytucji, która zajmie się skargą zgodnie z obowiązującym prawem.
Jakie instytucje przyjmują skargi na pracodawcę?
Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) pełni rolę głównej instytucji w Polsce, do której można zgłaszać skargi na pracodawców. PIP koncentruje się na analizie przypadków łamania praw pracowniczych.
W kwestiach związanych z unikaniem podatków przez pracodawców odpowiedzialna jest Krajowa Administracja Skarbowa. Natomiast Zakład Ubezpieczeń Społecznych zajmuje się skargami dotyczącymi naruszeń dotyczących ubezpieczeń społecznych. W sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa publicznego należy powiadomić Policję lub Straż Miejską.
W Niemczech natomiast, sprawy te należy zgłaszać do lokalnych inspekcji pracy[4].
Jak złożyć donos do Państwowej Inspekcji Pracy?
Aby zgłosić donos do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP), należy sporządzić pisemną skargę[5]. Dokument ten powinien zawierać:
- datę,
- dane kontaktowe zarówno adresata, jak i nadawcy,
- szczegółowy opis zaistniałej sytuacji.
Ważne jest, aby skargę podpisać własnoręcznie i dołączyć swoje dane identyfikacyjne[5]. Można ją dostarczyć:
- osobiście do inspektoratu pracy,
- przesłać tradycyjną pocztą,
- przesłać drogą elektroniczną, opatrzoną podpisem cyfrowym.
Kluczowe jest zadbanie o ochronę danych osobowych. Tematyka skarg może obejmować między innymi kwestie związane z:
- wynagrodzeniem,
- czasem pracy,
- przestrzeganiem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
- naruszenia praw pracowniczych, takie jak mobbing czy dyskryminacja.
Jakie są podstawy prawne składania skargi na nieuczciwego pracodawcę?
Podstawy prawne składania skargi na nieuczciwego pracodawcę bazują na regulacjach prawa pracy, szczególnie w Kodeksie pracy. Dokument ten określa zarówno prawa, jak i obowiązki pracowników oraz pracodawców. Osoby zatrudnione mogą zgłaszać skargi, jeśli ich prawa są łamane, na przykład w sytuacjach takich jak mobbing, dyskryminacja czy brak wypłaty wynagrodzenia. W Polsce można wnieść pozew do sądu pracy, aby dochodzić swoich praw.
Ustawa o sygnalistach zapewnia ochronę osobom zgłaszającym nieprawidłowości, gwarantując im anonimowość i zabezpieczenie przed ewentualnymi konsekwencjami ze strony pracodawcy[7]. Pracownik ma prawo zgłosić wykroczenia pracodawcy i może skorzystać z porady prawnej, a także działać za pośrednictwem pełnomocnika.
Istotne jest, aby zgłoszenia były solidnie udokumentowane. Dobrze zebrane dowody zwiększają szanse na pomyślne rozpatrzenie sprawy.
Co może być przedmiotem skargi pracowniczej?

Skarga pracownicza może dotyczyć wielu różnych naruszeń prawa pracy[8]. Najczęściej obejmuje takie zagadnienia jak:
- niewypłacanie wynagrodzenia,
- mobbing,
- nierówne traktowanie.
Przykładowo, pracodawca może odmówić zapłaty za nadgodziny albo dopuścić się dyskryminacji podczas procesu rekrutacji. Ponadto, skargi mogą być związane z:
- łamaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
- nieprzestrzeganiem warunków umowy o pracę,
- niesłusznymi zwolnieniami.
Istotne jest, aby skarga precyzyjnie określała problem, zawierając szczegółowe informacje dotyczące sytuacji.
Źródła:
- [1] https://uhr.org.pl/pl/baza-wiedzy/gdzie-zglosic-skarge-na-nieuczciwego-pracodawce/
- [2] https://www.pip.gov.pl/dla-pracownikow/niezbednik-pracownika/jak-zlozyc-skarge
- [3] https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracownikow/165/moj-pracodawca-gra-nie-fair-co-robic
- [4] https://krainanauki.pl/gdzie-zglosic-nieuczciwego-pracodawce/
- [5] https://sygnalista24.info/donos-na-pracodawce/
- [6] https://zielonalinia.gov.pl/en/-/nieprzestrzeganie-praw-pracownika-gdzie-szukac-pomocy-
- [7] https://www.gov.pl/web/rodzina/kontrola-przestrzegania-prawa-pracy-i-rozstrzyganie-sporow
- [8] https://artykuly.poloniusz.pl/nieuczciwy-pracodawca-sprawdz-gdzie-mozesz-sie-zglosic/

Historyk idei, redaktor i propagator otwartej nauki. Od lat związany z projektami na rzecz upowszechniania wiedzy w domenie publicznej. W Bibliotece Otwartej Nauki odpowiada za współpracę z autorami oraz rozwój kolekcji z zakresu nauk społecznych. Wierzy, że przyszłość badań naukowych zależy od transparentności i współpracy ponad granicami.





